Z mamą i tatą do Pierwszej Komunii

Zanim przedstawię ci program i materiały programu “Z mamą i tatą do Pierwszej Komunii” zapraszam do spojrzenia głębiej w rzeczywistość naszego duszpasterstwa.

Przygotowanie dzieci do PIerwszej Komunii to spore wyzwanie parafialnego duszpasterstwa. Angażujące czasowo i wymagające dużych nakładów energii i wysiłku. Najtrudniejsza jest jednak frustracja związana z niedzielą po uroczystości pierwszokomunijnej. Wielka mobilizacja, obecność dzieci w kościele, ich zaangażowanie… mija.

Jakby uciął nożem.

Oczywiście nie dotyczy to wszystkich dzieci i rodzin, ale problem jest duży.

Jednocześnie widzimy w kościele dzieci, które kiedyś były przywożone wózkami, potem przyprowadzane za rękę. Były w przedszkolu, były także wtedy, gdy zaczęły szkołę. Były oczywiście w czasie przygotowania i były tymi nielicznymi dziećmi, które przyszły w ową pokomunijną niedzielę.

Zrozumienie tego fenomenu jest proste.

To rodzice!

Kluczem do zobaczenia dzieci w kościele są rodzice, którzy te dzieci przyprowadzą. Przyprowadzą zaś, gdy będą widzieli w tym sens, gdy sami też będą (w jakimś przynajmniej zakresie) wierzący i praktykujący.

Do Pierwszej Komunii przygotowują dzieci rodzice. UWAGA!!! To nie jest postulat tylko opis rzeczywistości. UWAGA!!! To opis rzeczywistości w KAŻDEJ parafii. Czy jakiemuś księdzu się to podoba czy nie, czy wie o tym, czy żyje złudzeniami, że tylko on sam (ów ksiądz) wraz katechetami przygotowują dziecko, to rodzice przygotowują swoje dzieci do Komunii.

Wszędzie i zawsze rodzice!

Z tym tylko, że rodzice mogą mieć (i mają) różne koncepcje Pierwszej Komunii i co za tym idzie przygotowania do niej.

Jedni rodzice swojemu dziecku będą mówić: „To będzie bardzo ważny dzień twojego spotkania z Bogiem.”

Inni rodzice swojemu dziecku będą komunikować inną wizję: „To będzie bardzo ważny dzień rodzinnej imprezy, prezentów i liczenia pieniędzy z kopert.”

Niezależnie od koncepcji głos rodziców, ich wizja, będzie decydująca. Za chwilę wykażemy dlaczego tak się dzieje.

Niektórym się wydaje, że przygotowanie dzieci do Pierwszej Komunii to suma wysiłków księdza, katechety i rodziców. Ksiądz się stara i wysila, katecheta angażuje się i mocno pracuje, także rodzice wnoszą swój wkład. I zostaje usypana “górka”, czyli przygotowanie dziecka do Komunii. Większa mniejsza, ale jakaś będzie.

To bardzo duży błąd! To nie tak działa! Mamy bowiem nie sumę, ale iloczyn!

Przygotowanie dziecka to nie suma, ale iloczyn wysiłków. Gdy jeden ze składników będzie zero, to jaki będzie wynik? Zawsze zero!

„Zero” to sytuacja, gdy rodzice będą obojętni. A co będzie, gdy wkład rodziców będzie ujemny?

Wynika z tego, że kluczem do “sukcesu” będą rodzice, którzy ze swojej strony włączą się pozytywnie i sensownie w przygotowanie swoich dzieci.

Jedyne sensowne starania to uruchomienie a raczej przywrócenie rodzicielskiej odpowiedzialności. A także, jeśli trzeba, pomoc w przemodelowaniu tego czym, w mniemaniu rodziców, jest Pierwsza Komunia.

I to nie jest opcja. To warunek sine qua non.

Potrzebujemy właściwej metody.

Nie jest to właściwą metodą powiedzenie: “Proszę przychodzić na spotkania, będziemy sprawdzać obecność i ją egzekwować. Podobnie a może jeszcze większy nacisk będziemy kładli na obecność dzieci i waszą na niedzielnej Mszy Świętej.” 

Wielu rodziców podda się temu, będzie robić co im się karze, ale tylko dlatego, że zastosowano zewnętrzny nacisk. Oni nie są przekonani. Gdy zadadzą sobie pytanie “Dlaczego chodzę do kościoła w niedziele i na spotkania?” odpowiedzą: “Kazali to chodzę. Nie będę kopać się z koniem. Rok się wytrwa nawet siedząc na jeżu”. Gdy skończy się nacisk skończy się chodzenie. W niedzielę po Komunii.

Czy o to nam chodzi?

Jaką więc przyjąć metodę?

W prawidłowej metodzie zwracamy uwagę na następujące rzeczy:

• Tworzymy przyjazną atmosferę. “Cieszę się, że jesteście, zapraszam, usiądźcie, proszę, co dobrego u was słychać?”
• Jasno i konkretnie wskazujemy rodziców jako tych, którzy przygotują dziecko do Pierwszej Komunii. “Chciałbym najważniejszą rzecz powiedzieć patrząc w oczy ojcu i patrząc w oczy mamie. Ja wam waszej Zosi do Komunii nie przygotuję.”
• Ukazujemy znaczenie i priorytet autorytetu rodziców: “Gdyby przygotowanie polegało na nauczeniu katechizmu i kilku modlitw, to sprawa byłaby prosta. Może przygotować ksiądz, katecheta a nawet komputer. Doskonale jednak rozumiecie, że przygotowanie do Komunii to coś więcej, to przekaz wartości, to nauczenie pewnych postaw. A to dokonuje się zawsze w oparciu o autorytet. Największym zaś autorytetem dla waszej Zosi jesteście wy – tata i mama.”
• Podkreślamy ważność obecności ojca i matki w procesie przygotowania. “Prosiłem was oboje o to spotkanie, bo oboje jesteście rodzicami, oboje prosiliście o chrzest, oboje wychowujecie i troszczycie się. Przygotowanie do Komunii to obowiązek i zadanie was obojga.”
• Podajemy szereg faktów, którym nie sposób przeczyć. “Ochrzciliście wasze dziecko… Nikt wam Zosi nie zabrał siłą do kościoła, to wy ją zanieśliście. Posłaliście potem na katechezę do przedszkola. Posłaliście na katechezę w szkole. Prosicie teraz o Pierwszą Komunię.”
• Pomagamy znaleźć i pogłębić właściwe intencje tych faktów: “Rozumiem przez to, że uznajecie te rzeczy za ważne i istotne dla Zosi. Chcecie, by doświadczyła tego wszystkiego co związane z Bogiem, Kościołem, wiarą”.
• Wzbudzamy emocje troszcząc się, by dotyczyły one rzeczy istotnych: “Gdybym powiedział, że Zosia nie będzie dopuszczona do Komunii to poczulibyście złość. Czulibyście, że Zosia traci coś ważnego, jest z tego okradana. Być może mielibyśmy tutaj awanturę. Chcecie przecież, by Zosia miała oparcie w wierze, choćby w tym, by miała szacunek do przykazań, >>czcij ojca i matkę, nie zabijaj, nie zdradzaj, nie kłam, nie kradnij<<. Zależy wam na szczęściu tego dziecka, zależy wam, by pięknie przeżyła swoje życie. I by inni byli z nią szczęśliwi.”
• Doprowadzamy do odkrycia lub do umocnienia przekonania, że wszystko opiera się na tym co zrobią rodzice. “Trzeba teraz odkryć rzecz najważniejszą. Całe to duchowe dobro, którego pragniecie dla Zosi, może przyjść do Zosi tylko przez was. To jest jedyna droga, jedyny sposób. Jeśli nie wy, to nikt!”
• Podpowiadamy na czym polegać będą ich zadania. “Przygotowanie do Pierwszej Komunii realizowane jest na czterech płaszczyznach. Trzeba rozmawiać z dzieckiem o Bogu, Kościele i wierze, trzeba razem się modlić, razem czytać Pismo Święte, razem praktykować swoją wiarę, przeżywać niedzielną Mszę Świętą.”
• Rozwijamy te płaszczyzny ukazując je jako naturalne i proste.
  • Rozmawianie o Bogu. “Rozmawiajcie z dzieckiem o Bogu. Dziecko ma mnóstwo pytań. Jeśli zobaczy, że traktujecie je poważnie, będzie je zadawało. Tu nawet nie chodzi o odpowiedzi, są pytania na które nie ma łatwych odpowiedzi, ale o to, by dziecko się przekonało, że traktujemy te sprawy poważnie.”
  • Modlitwa. “Módlcie się razem z dzieckiem. Tu nie chodzi o to, by Zosię nauczyć pacierza i pilnować, by go odmawiała, ale chodzi o to, by doświadczyć wspólnej modlitwy. Ksiądz może dziecko nauczyć tekstu modlitwy, ale pokazać dziecku, że modlitwa jest ważna możecie tylko wy – rodzice. Jeśli Zosia będzie widziała modlącego się ojca, modlącą się mamę, jeśli doświadczy wspólnej modlitwy, to bardziej skłonna będzie uwierzyć, że modlitwa jest czymś ważnym.”
  • Pismo Święte. “Zosiu, w listopadzie dostaniesz Pismo Święte. Będziesz mogła sama czytać o Jezusie, jego życiu i nauczaniu. Ważne jest jednak także to, byście czytali Pismo Święte także razem jako rodzina. To buduje naszą wiarę.”
  • Niedzielna Msza Święta. “Ksiądz może wiele nauczyć o Mszy Świętej, ale pokazać, że jest to naprawdę ważne mogą znowu tylko rodzice, swoim przykładem, tym, że razem z dzieckiem będą szli na niedzielną Eucharystię.”
• Wyrażamy nasze zaufanie wobec rodziców. “Doskonale wiem, że rodzice dzieci pierwszokomunijnych są różni w poziomie swojej wiary i religijnych praktyk. Jednak wiem także coś co pozwala mi żywić nadzieję. Kochacie Zosię! I chcecie dla niej szczęścia i samych najlepszych rzeczy. Jeśli uważacie, że te rzeczy duchowe są dla Zosi ważne i odkryjecie, że jedyną drogą ich przekazania jesteście wy sami, to dacie to swojemu dziecku. Dacie dziecku to, czego może sobie byście nie dali, ale dziecku dacie, bo je kochacie.”
• Deklarujemy brak kontroli. “Nie będziemy was sprawdzać i kontrolować. Nie ośmielamy się bardziej kochać waszego dziecka i troszczyć się o niego więcej, niż wy sami, jako rodzice.”
• Deklarujemy chęć pomocy. “Nie możemy was zastąpić w przygotowaniu do Pierwszej Komunii waszego dziecka. Możemy wam jedynie pomóc. Jeśli zechcecie, nie jest to obowiązek, możemy wam dawać w niedziele pewne pomoce. Dostaniecie skoroszyt, do którego wpinać będziecie kolejne kartki – pierwsza i druga strona będzie dla dziecka a trzecia i czwarta dla rodziców. Będą tam pomysły i inspiracje do rozmowy z dzieckiem, modlitwy i czytania Pisma Świętego.”
• Dajemy prezenty. “Mam dla ciebie, Zosiu, mały upominek – książkę o tym skąd wzięła się i czym jest Msza Święta. Trochę do oglądania, trochę do czytania, najlepiej razem z mamą i tatą.”
• Stwarzamy pewną presję. “Przygotowanie do dziecka to wasze zadanie. Po Wielkanocy, przed majem, spotkamy się ponownie. Zapytam się wtedy dziecka, czy rozmawialiście w domu o Panu Bogu, czy modliliście się, czy czytaliście Pismo Święte, czy chodziliście do kościoła na Mszę Świętą? To nie będzie wypytywanie i dopytywanie się, To będzie krótkie pytanie w oczekiwaniu na krótką odpowiedź. Potem zapytam rodziców, czy dziecko jest przygotowane? Zapytam też czy rodzice dopuszczają swoje dziecko do Komunii. Odpowiedzialność za przygotowanie i decyzja o dopuszczeniu jest po waszej stronie. Nie wyobrażam sobie, że będziecie uczyć dziecko kłamstwa. Postarajcie się zatem, by mogło odpowiedzieć cztery razy >>tak<<.”
• Pozwalamy działać rodzicom. “Nie będziemy, bo nie możemy, was wyręczać. Jeśli wy nie przygotujecie waszej Zosi, to nikt tego nie zrobi. To wasz obowiązek, wasze zadanie. Wierzę, że je wykonacie, bo swoje dziecko kochacie nad życie.”

Przekaz tych myśli, transfer ich do rodziców, dokonuje się przy różnych okazjach.

• List do rodziców na rozpoczęcie przygotowania
• Indywidualne (ok. 10-12 minut) spotkanie księdza z rodzicami i dzieckiem
• Festyn rodzinny
• Spotkanie organizacyjne
• Spotkania wspólne w kościele – kerygmat, modlitwa, kolejne pamiątki komunijne
• Indywidualne (ok. 5 minut) spotkanie księdza z rodzicami i dzieckiem, po zakończonym cyklu przygotowań
• Próby przed Komunią
• Uroczystość Komunijna

Co z przyjęcia takiej metody wynika?

Z jednej strony mamy tworzenie właściwej atmosfery, oddanie odpowiedzialności, dyskretne wsparcie, odejście od kontroli. Z drugiej strony jest naturalna komunijna mobilizacja. Z trzeciej strony mamy w kościele do odebrania kolejne materiały, trzeba po nie pójść.

Co myśli sobie rodzic, który w taki sposób znalazł się w kościele? Musi znaleźć racjonalizaję, wyjaśnienie swojego zachowania. Odpada wyjaśnienie w postaci kontrolującego proboszcza, mocnej, zewnętrznej presji. Trudno uznać swoje działania za głupie i bezsensowne. Co zatem pozostaje? Może rodzic pomyśli: Może to co robię ma sens? To dobre dla mojej Zosi!

I co ważne – te racje nie kończą się z chwilą ustania komunijnej presji.

Prezentacją “próbki” klimatu całego programu niech będzie film pokazujący prawdziwe spotkanie z jedną z rodzin.

Nie, nie dajemy takiej gwarancji.

Przyjęcie proponowanej metody to tylko (a może aż) zwiększenie prawdopodobieństwa, że przygotowanie do Pierwszej Komunii będzie miało jakiś sens i da większe szanse na trwalsze owoce. Jest to także zdjęcie z siebie zadań, które są dla księdza z jednej strony niewykonalne a z drugiej przynależą te zadania rodzicom.

Jest to powrót jedynej sensownej strategii…

Pomocami do realizacji programu “Z mamą i tatą do Pierwszej Komunii” jest:

1. Segregator z pomocami dla prowadzącego
2. Materiały dla rodziny – rodziców i dziecka

Segregator z pomocami dla prowadzącego

Wygląda tak:

I zawiera w sobie następujące rzeczy:

Broszurę zawierającą podstawy i założenia programu

Jest to swoistą “filozofia”, od której zrozumienia i przyjęcia zależy powodzenie programu.

Spis treści

• Wstęp
• Historie dające do myślenia i wnioski z nich płynące
• Jak w praktyce może wyglądać przygotowanie dzieci do Pierwszej Komunii przez rodziców?
• O czym jeszcze warto pamiętać? Msza święta z udziałem dzieci i rezygnacja z siłowych rozwiązań
• Aneks 1: Jak zlikwidować Pierwszą Komunię Świętą?
• Aneks 2: A i tak najważniejszy jest charakter księdza

Broszurę zawierającą szczegółowe omówienie programu – scenariusze spotkań indywidualnych i ogólnych.

• Spis treści
• Wstęp
• Co jest potrzebne do realizacji programu?
• Schemat organizacyjny programu Z mamą i tatą do Pierwszej Komunii
  – Zapisy
  – Cykl wstępny
  – Trzy cykle spotkań i pracy
  – Cykl I
  – Cykl II
  – Cykl III
  – Ostatnia prosta, próby i Uroczystość
• Aneks 1. List do rodziców
• Aneks 2. Schemat rozmowy wstępnej z rodzicami dziecka pierwszokomunijnego i dzieckiem
  – Przywitanie
  – Nie przygotuję wam dziecka do Pierwszej Komunii
  – Przykłady, czego nie mogę, a mogą rodzice
  – Rodzicielski autorytet – fundament przygotowania
  – Oboje przygotowujecie
  – Cztery metody przygotowania
  – Pomoc – na czym będzie polegać
  – Pomoc jest tylko propozycją
  – Na czym opiera się całe przygotowanie
  – Pożegnanie
  – O czym warto pamiętać?
  Aneks 3. Deklaracja, okładki i terminy
  – Zgłoszenie dziecka do I Komunii Świętej
  – Jak wyglądać będzie przygotowanie?
  Aneks 4. Schemat spotkania ogólnego
  – Przywitanie
  – Próba śpiewu
  – Kerygmat
  – Modlitwa
  – Rozdawanie pamiątek
  – Zakończenie i błogosławieństwo rodziców
• Aneks 5. Materiały niedzielne dla rodziców i dzieci
• Aneks 6. Schemat rozmowy z dzieckiem i rodzicami przed Uroczystością
• Aneks 7. Uwagi na temat mszy świętej z udziałem dzieci
  – Obrzędy mszy świętej z udziałem dzieci w parafii Winnica
• Aneks 8. Uwagi na temat prób, spowiedzi, uroczystości i białego tygodnia
  – Raport o procesji z darami
• Aneks 9. Spotkanie integracyjne – festyn
  – A w co się bawić na festynie?
• Aneks 10. Uwagi na temat finansów

Podręcznik spotkań

Podręcznik zawiera stały schemat spotkania ogólnego, podpowiedzi i wskazówki dotyczące każdej części oraz teksty części modlitewnej.

Płyta z filmami

Filmy:

• Wstępne spotkanie indywidualne
• Spotkanie ogólne 1
• Spotkanie ogólne 2
• Spotkanie ogólne 3
• Końcowe spotkanie indywidualne

Komplet materiałów do rocznej formacji rodziców i dziecka

W jednym skoroszycie są wpięte wszystkie materiały, które w programie rodzina otrzymuje przez cały rok:

• list powitalny
• 3 kartki do spotkań ogólnych
• 22 materiały niedzielne

Materiały dla rodziny – rodziców i dziecka

Gdy chcemy poznać program dobrze jest to zrobić nabywając segregator z pomocami dla prowadzącego księdza. Decydując się na realizację programu potrzebować będziemy materiałów dla rodziny – rodziców i dziecka.

Materiały do dziecka to kolejne odcinki życia Jezusa – wiodąca grafika, krótki tekst, modlitwa i komiks oraz sigla z zachętą, by komiksową historię odszukać i przeczytać w Biblii. Zawarte to jest na pierwszej i drugiej stronie materiałów niedzielnych.

Zasadniczą sprawą jest część dla rodziców. W formie listu mamy podpowiedzi, wskazówki, inspiracje do rozmowy z dzieckiem, modlitwy i czytania Pisma Świętego. Zawarte to jest na trzeciej i czwartej stronie materiałów niedzielnych.

Przykładowy materiał niedzielny wygląda tak:

Materiały pakowane są w foliowane pakiety po 10 kompletów.

Taka “cegła” zawiera wszystkie potrzebne rodzinne materiały na rok pracy dla 10 rodzin.

Warto zaznajomić się z tematyką proponowanych rozmów z dzieckiem:

1. Wstęp i Zasady jak rozmawiać z dzieckiem.
2. O różańcu.
3. Koronka do Miłosierdzia Bożego.
4. O prezentach.
5. Co to jest Komunia? Tabernakulum, patena, kielich.
6. Spowiedź i konfesjonał.
7. Modlitwa i medytacja.
8. Przeczytanie przypowieści o zaginionej owcy. Pismo Święte.
9. Adwent i przypowieść o dziesięciu pannach.
10. Trwanie w łączności z Bogiem. Ciąg dalszy przypowieści o dziesięciu pannach. Nasze “zbiorniki z oliwą”.
11. Przypowieść o Synu Marnotrawnym.
12. O Bożym Narodzeniu.
13. Śpiewniczek kolędowy. Pośpiewajmy razem kolędy.
14. Jan Chrzciciel.
15. O popiele, pokucie i Środzie Popielcowej.
16. Kuszenie Pana Jezusa i nasz post.
17. Droga krzyżowa.
18. Scena sądu ostatecznego.
19. Są inni (inne dzieci) którzy potrzebują naszej pomocy.
20. Niedziela Palmowa.
21. Triduum Paschalne.
22. O czym będzie ostatnia rozmowa rodziny z księdzem.

Dla tych, którzy wolą oglądać niż czytać, przygotowaliśmy prezentację wideo materiałów.

Gorąco zachęcamy do jednej rzeczy!

Nie śpiesz się!

Do tego programu należy się dobrze przygotować. Poznać i przyswoić zassady. Dobrze wszystko zaplanować w czasie. Dobrze jest też przygotować grunt pod ten program – na przykład poświęcając jakieś kazanie idei komunijnego przygotowania dzieci przez rodziców.

“Falstart” może nas drogo kosztować.

Tylko w Fundacji Nasza Winnica.

Poniżej masz formularz zamówienia segregatora z pomocami dla prowadzącego.

Opłacisz zamówienie internetowo lub zwykłym przelewem.

Wysyłamy kurierem DPD, kurierm Poczty lub do Paczkomatów InPost.

Dbamy o szybką wysyłkę zamówienia.

Zagranica – możliwa jest wysyłka, ale zawsze indywidualnie określamy sposób i koszty – zwykle przesyłka kosztuje ok. 90-100 zł. Proszę się w tej sprawie kontaktować: zpm@natan.pl